نگاه ژئوپلیتیک به روایات آخرالزمان (2)

2ـ اهمیت و ویژگی های شورش سفیانی.
 

روايات توصيف کننده آستانه ظهور، گاه از افرادي سخن به ميان آورده‌اند که در آن مقطع در سرزمین های درگیر به نقش‌آفريني خواهند پرداخت؛ از جمله اين افراد مي‌توان به خراساني، سيد حسني، حسيني، يماني، شيصباني، نفس زکيه، ابقع و اصهب و سفیانی اشاره کرد که درباره برخي از آنها مانند ابقع و اصهب اطلاعات بسيار اندکي ارائه شده و درباره برخي مانند سفياني بيش از صد روايت بيان شده و به تفکيک از اقدامات و جنايات او از شام و اردن فعلی تا قرقيسيا، عراق و عربستان پرده‌برداري نموده‌اند. (4)
شام در آستانة ظهور محور شرارت، کانون شقاوت و مرکز شناعت معرفی شده است. شام پایتخت نیرومندترین حکومت ضدّ بشری سفیانی در منطقه می‌شود. او شش ماه می‌جنگد تا بر سه کشور سوریه، اردن و فلسطین سیطره پیدا می‌کند. وي هشت ماه حکومت می‌کند و در آغاز نهمین ماه حکومتش حضرت بقیّـةالله ـ اروحنا فداه ـ قیام می‌کنند. سپاه سفیانی در سرزمین بیدا خسف می‌شود، سپس سفیانی دستگیر شده به دست یمانی سر از تنش جدا می‌شود. لازم به توضيح است كه در میان بیش از 2000 علایم ظهور، تنها پنج علامت به عنوان علائم حتمی ظهور در احادیث صحیحه آمده است، که عبارتند از:
1. خروج سفیانی ؛ 2. قیام یمانی ؛ 3. بانگ آسمانی ؛ 4. خسف بیدا ؛ 5. قتل نفس زکیّه.
همة نشانه‌های حتمی، در سال ظهور اتّفاق می‌افتد و از نظر زمانی نخستین نشانه‌ای که رخ می‌دهد و فرارسیدن انفجار نور و سپری شدن شب دیجور غیبت را نوید می‌دهد، خروج سفیانی است. امام باقر(ع) در این رابطه می‌فرماید: «خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی است».و امام رضا(ع) با تأکید بیشتري می‌فرماید: «ظهور قائم(ع) حتمی است، خروج سفیانی از سوی پروردگار حتمی است و هرگز بدون سفیانی، قائم(ع) قیام نخواهد کرد».امام صادق(ع) با تعیین وقت خروجش می‌فرماید: «خروج سفیانی حتمی است و در ماه رجب خروج می‌کند». این تاریخ مربوط به آغاز حرکت اوست، وي شش ماه می‌جنگد تا به قدرت می‌رسد، به مدت هشت ماه نیز بر سه کشور سوریه، اردن و فلسطین حکومت می‌کند. بنابر این بیان منظور از ماه رجب، ماه رجب پیش از سال ظهور می‌باشد. (5)
فتنه سفیانی به عنوان مهم‌ترین جریان در مقابل ظهور حضرت در منطقه می‌باشد. با درک ابعاد پروژه مهدویت از ابتدای تاریخ تا آخرالزمان و نقش نهضت مهدویت در هدایت بشر و انتقال آن از دنیا به آخرت و زمینه سازی که 124 هزار پیامبر در طول تاریخ برای آن نموده اند، می‌توان سطح دشمنی و شرارت و شدت فتنه سفیانی را متوجه شد.
فتنه سفیانی در مهم‌ترین منطقه جهان از نظر سرزمینی، دریای، هوایی، اقتصادی، تاریخی، دینی، فرهنگی و... یعنی خاورمیانه اتفاق می‌افتد. فتنه سفیانی در برابر مهم‌ترین هدف خلقت، تنها راه رهایی بشر از سردرگمی و انحطاط، بزرگ‌ترین منجی الهی انسان‌ها، یعنی مهدویت، قرار خواهد گرفت. در صورت درک درست عظمت مهدویت، می‌توانیم ابعاد فتنه جریان سفیانی را متوجه شویم.
جریان فتنه سفیانی کاملاً آگاهانه نسبت به مهدویت موضع‌گیری می‌نماید. در واقع جریان سفیانی آگاهانه در برابر اجرای نهضت مهدویت قرار می‌گیرد. یعنی سفیانی فردی قدرت‌طلب نیست که به دنبال حکومت بر منطقه باشد و در این بین حکومت حضرت را در مقابل خود ببیند، بلکه جریان سفیانی از ابتدا برای مقابله با روند طبیعی ظهور خروج می‌کند و هدف اصلی آن شکست نهضت مهدویت می‌باشد. جریان سفیانی مراکز قدرت در خاورمیانه را می‌شناسد و به دنبال سلطه بر آنها می‌باشد. این مراکز شامل شام، عراق، ایران و حجاز می‌باشد که قالباً پایگاه‌های نهضت زمینه‌ساز و تشیع نیز می‌باشند. مهم‌ترین خطری که نهضت زمینه‌ساز را تهدید می‌کند ، جریان زمینه‌ساز سفیانی و فتنه سفیانی می‌باشد.

3ـ چیستی و چگونگی فتنه سفیانی ، آغاز و روند قدرت گیری.
 

سفياني شش ماه پيش از ظهور و در ماه رجب اقداماتش را آغاز مي‌کند. سرآغاز شورش او از وادي يابس ـ تنگه‌اي بي‌آب و علف از ارضي شام ـ است. اين منطقه مرز سه کشور اردن، سوريه و فلسطين را تشکيل مي‌دهد. به عبارت ديگر از هرکدام از اين سه کشور ممکن است او شورش کند که احتمال اردن و سوريه بيشتر از فلسطين است و با مراجعه به نقشه مي‌توان احتمال اردن را نيز بيش از سوريه دانست. پس از مدتي کوتاه (حداکثر سه ماه) او بر پنج منطقه دمشق، فلسطين، حمص، حلب و اردن مسلط مي‌شود. اين پنج منطقه را مي‌توان کنايه از کلّ شام دانست. لازم به يادآوري است که همزمان با او، يماني و خراساني نيز دست به قيام و اقدامات انقلابي مي‌زنند. روايات، اصهب و ابقع را تنها موانع موجود بر سر راه سفياني براي سلطه بر منطقه شام بيان کرده‌اند. که به دلیل اجمال بسيار اين روايات نمي‌توان اطلاعات دقيقي درباره اين دو شخصيت به دست آورد.
ظاهراً در آن ايام، دولت‌هاي حاکم بر شام از پايگاه اجتماعي قابل توجهي برخوردار نيستند که در مدتي کوتاه سفياني مي‌تواند بر تمام اين مناطق سلطه يابد؛ البته از حمايت يهوديان و غربيان از سفياني در دستيابي به اين موفقيت نبايد چشم پوشي کرد. در همين ماه سيماي يکي از اولياي الهي، در خورشيد نمايان شده و دستي در آسمان مردم را به حق رهنمون مي‌شود. اولين نداهاي آسماني در ماه رجب به گوش مي‌رسد که بدانيد: ـ لعنت خداوند شامل حال ستمگران مي‌شود؛ـ نزديک شوند (قيامت) نزديک شده است؛ـ خداوند متعال، مهدي را فرستاده است؛ حرف‌هايش را بشنويد و از او اطاعت کنيد. بنا بر برخي روايات، خورشيد در اين ماه براي مدتي قابل توجه (مثلا سه ساعت) از حرکت مي‌ايستد و ماه دچار گرفتگي مي‌شود.
به دنبال شورش سفياني و قيام خراساني و يماني در ماه شعبان، در ديگر مناطق شرق و غرب نيز جنگ‌ها و شورش‌ها به راه مي‌افتند. در ماه رمضان با سه اتفاق غير عادي فضاي جهان به طور جدي ملتهب مي‌شود:

الف ـ خسوف و کسوف غير عادي در ابتدا و ميانة ماه :
 

اين ماجرا به نحوي است که از زمان حضرت آدم(ع) بي‌سابقه است و همگان را دچار بهت و حيرت مي‌کند. با توجه به تأکيد روايات بر اهميت اين ماجرا و بي‌سابقه بودن آن از ابتداي حيات بشر بر كرة خاك، توجيهات و احتمالاتي که درباره تأثير اجرام آسماني بر وقوع اين ماجرا در برخي آثار آمده قابل اعتنا نيستند.

ب ، ج ـ نداهاي آسماني جبرييل (ع) و ابليس لعين :
 

اين دو ندا در روز بيست و سوم ماه رمضان برمي‌خيزد. با اين تفاوت که يکي در ابتدا و ديگري در انتهاي روز است. اين نداها دو جبهة حق و باطل را به جهانيان معرفي مي‌كنند. ابليس، جهانيان را از شورش سفياني مطلع ساخته، آنان را به ياري او فرا مي‌خواند. در ماه رمضان سي هزار نفر از از قيبله بني کلب که ظاهراً همان دروزي‌هايي هستند که در لبنان امروز ساکنند با سفياني بيعت مي‌کنند. اين جمعيت پشتوانة نيروهاي سفياني را براي پيشبرد اهدافش تأمين کرده و او را از يک کودتاچي به حاکمي نيرومند مبدّل مي‌سازد. (6)
پیامبر اسلام می‌فرمایند: (... فتنه چهارم، که فتنه‌ای است کر و کور و بسیار سخت، و چون کشتی متلاطم و مضطرب در دریا، هیچ کس از آن فتنه پناهی نمی‌یابد، فتنه از شام به پرواز درمی‌آید و عراق را فرا می‌گیرد و دست و پای جزیره ـ حجاز ـ به آن آغشته می‌شود. گرفتاریها مردم را از پای درمی‌آورد و چنان می‌شود که کسی توانایی چون و چرا ندارد و از هر سویی که فروکش می‌کند از سوی دیگر شعله‌ور می‌گردد.) (7)
پیامبر در این روایت به سختی این فتنه اشاره می‌کنند. ایشان این فتنه را فتنة چهارم می‌نامند. فتنه‌ای که همه را درگیر می‌نماید. اینکه پیامبر به فتنه چهارم اشاره دارند، نشان دهنده مرحله‌ای بودن فتنه‌های آخر‌الزمان می‌باشد.
کانون شکل‌گیری این فتنه شام ذکر شده است که اشاره به خروج سفیانی دارد. در این روایت پیامبر اکرم می‌فرمایند؛ پس از شکل‌گیری فتنه سفیانی در شام، به منطقه عراق نیز گسترش می‌یابد و نا‌امنی و آشوب عراق را فرا می‌گیرد. اشاره پیامبر پیرامون آغشته شدن دست و پای حجاز به این فتنه گویای همکاری سران حاکم عربستان با جریان سفیانی می‌باشد. در این روایت به چهار مرحله از فتنه‌های آخرالزمان اشاره می‌شود.
در واقع می‌توان گفت این فتنه‌ها بصورت مرحله‌ای شدت می‌یابد، تا به سطح چهارم آن و شکل‌گیری فتنه در شام می‌رسد. پیامبر اکرم به سه منطقه در خاورمیانه اشاره می‌کنند که در این فتنه درگیر می‌شوند؛ شام، عراق و حجاز. ایشان تأکید می‌نمایند که این فتنه در شام شکل می‌گیرد وبسوی عراق می‌آید.
اگر بخواهیم شرح جنایات سفیانی را بشماریم، به تدوین کتابی بزرگ نیاز خواهیم داشت. در اینجا فقط فرازهایی از احادیث معصومین(ع) را فهرست وار می‌آوریم: پیامبر اکرم(ص) فرمود: «مردی از درون دمشق خروج می‌کند که او را سفیانی گویند؛ پیروانش از تیرة کلب هستند، آنقدر کشتار می‌کند، که حتّی شکم زنان را می‌شکافد و کودکان را از دم تیغ می‌گذارند». حاکم، این حدیث را با معیارهای بخاری و مسلم صحیح دانسته است. امیرمؤمنین(ع) فرمود: «مأمورانش را گسیل می‌دارد، کودکان را گرد مي‌آورد و آنها را در دیگ‌های زیتون می‌جوشاند». آن حضرت(ع) در حدیثی دیگر فرمود: «گروهی از اولاد رسول خدا(ص) به بلاد روم پناهنده می‌شوند، سفیانی آنها را از پادشاه روم باز می‌ستاند، پس آنها را در دمشق گردن می‌زند».
درحدیث دیگری فرمود: «سپاه سفیانی هفتادهزار نفر را در بغداد می‌کشند و شکم سيصد زن را می‌شکافند». و در حدیثی دیگر فرمود: «با هفتادهزار نفر به سوی عراق حرکت می‌کند، در کوفه به بصره و دیگر شهرها می‌گردد، ارکان اسلام را منهدم می‌کند، دانشمندان را می‌کشد، قرآن‌ها را می‌سوزاند، مساجد را ویران می‌کند، محرمات را مباح می‌کند، به آوازه‌خوانی فرمان می‌دهد، کارهای ناشایست را رواج می‌دهد، از انجام فرائض الهی جلوگیری می‌کند، از جور و ستم پروا نکند، به جهت دشمنی با خاندان پیامبر، هر کسی را که نامش: محمّد، علی، جعفر، حمزه، حسن، حسین، فاطمه، زینب، امّ‌کلثوم، خدیجه و عاتکه باشد، از دم شمشیر می‌گذارند».این اعمال سفیانی دو رویکرد دارد ، جنگ نرم که شامل: محرمات را مباح می‌کند، به آوازه‌خوانی فرمان می‌دهد، کارهای ناشایست را رواج می‌دهد، از انجام فرائض الهی جلوگیری می‌کند، و جنگ سخت که شامل: ارکان اسلام را منهدم می‌کند، دانشمندان را می‌کشد، قرآن‌ها را می‌سوزاند، مساجد را ویران می‌کند، ، از جور و ستم پروا نکند، به جهت دشمنی با خاندان پیامبر، هر کسی را که نامش: محمّد، علی، جعفر، حمزه، حسن، حسین، فاطمه، زینب، امّ‌کلثوم، خدیجه و عاتکه باشد، از دم شمشیر می‌گذارند.
امام باقر(ع) فرمود: «سفیانی سرخ روی، بور و زاغ چشم است، او هرگز خدای را نپرستیده است، او هرگز وارد مکه ومدینه نشود، او همه‌اش می‌گوید: انتقام، انتقام، وانگهی دوزخ».
امام صادق(ع) فرمود: «او مي‌گوید: خدایا انتقام، انتقام، وانگهی دوزخ. او به قدری پلید است که مادر فرزندش را از ترس اینکه مخفی‌گاهش را نشان دهد زنده به گور می‌کند». در برخی از تفاسیر عامه آمده است: «سفیانی لشکری به بغداد می‌فرستد که بیش از 3000 نفر را می‌کشند و شکم بیش از 100 زن را می‌شکافند». در برخی از احادیث عامه از کشتن هفتادهزار نفر در «عین التّمر» و تعدّی به حریم سي‌هزار نفر در کوفه سخن رفته است. در برخی دیگر از منابع عامه آمده است: «سفیانی همه مخالفانش را می‌کشد، آنها را با ارّه دو نیم می‌کند و در دیگ‌ها می‌جوشاند، به مدت شش ماه این جنایت‌ها ادامه می‌یابد.
یکی از سیاه‌ترین جنایات تاریخ، که صفحات تاریخ را لکّه‌دار نموده، فاجعة «حرّه» می‌باشد،‌ این جنایت به دست یزید بن معاویه در سال 62 ق. رخ داد. او مسلم ‌بن عقبه را با دوازده‌هزار تن از لشکر شام به مدینه گسیل داشت و به او فرمان داد: اگر یک تن از بنی‌امیّه کشته شود شمشیر بکشد، به کسی رحم نکند، رخمی‌ها و فراری‌ها را بکشد و سه روز مدینه را غارت کند. هیچ تاریخ‌نویسی به خود جرأت نداده که جنایات یزید را در مدینه به تصویر بکشد و صرفاً به نقل چند آمار بسنده کرده‌اند. در مورد جنایاتی که سپاه سفیانی در مدینه انجام می‌دهد، در احادیث فراوان آمده است که: «لشکر سفیانی مدینه را ویران می‌کند، شدیدتر از فاجعة حرّه». (8)
امام باقر می‌فرمایند: (منتظر بانگ سفیانی باشید که بطور ناگهانی از دمشق شنیده می‌شود، در این بانگ فرج عظیمی برای شماست، زیرا که این بانگ نوید بخش پیروزی بزرگ شماست. (9) )
امام علی می‌فرمایند: ([سفیانی] روز جمعه خروج می‌کند و بر فراز منبر دمشق قرار می‌گیرد و آن نخستین منبری است که او صعود می‌کند، خطبه می‌خواند و مردم را به جهاد فرمان می‌دهد... . (10) )
مشخص نمودن روز خروج سفیانی، جهت شناسایی این جریان می‌باشد. شاید یکی از علت‌های خروج سفیانی در این روز، تلاش برای شباهت یافتن آن با قیام حضرت حجت باشد، چون در روایات آمده است که حضرت در روز جمعه ظهور می‌نمایند. قرار گرفتن سفیانی بر منبر دمشق و دعوت به جهاد، گویای استفاده سفیانی از گزاره‌های دین در جهت اهداف خود می‌باشد.
رسول اکرم می‌فرمایند: (هنگامی که سفیانی بر پنج منطقه: دمشق، حُمص، حلب، اردن و قنسرین تسلط یابد، نه ماه برای او بشمارید. (11) )
در تمام این روایات به شکل‌گیری فتنه سفیانی در شام و حوالی آن اشاره می‌کند.

پی نوشت ها :
 

4 – مطهری نیا ، محمود ، گفته ها و ناگفته ها درباره سفیانی ( موعود ، ش97 )
5 – قنبریان ، محسن ، رويكرد استراتژيك به اخبار آخرالزمان ( موعود ، ش92 )
6 – مطهری نیا ، پیشین
7 - کمال الدین ، ج 2 ، ص 371
8 – مهدی پور ، علی اکبر ، شام در گذر تاریخ ( ماهنامه موعود شماره 98 )
9 – مجلسی ، بحارالانوار ، ج 52 ، 186 ؛ ماهنامه موعود ، ش 98 ، ص 18
10 – الزام الناصب ، ص 198 ؛ سلیمان ، کامل ، روزگار رهایی ، ج 2 ، ص 1088
11 – نعمانی ، الغیبه ، ص 16